Caravan
Described as the “most important ballet” by Haideh, The Caravan was choreographed by Mrs Cook who was inspired by a poem by Sadi, one of Iran’s famous and much loved poets. Mrs Cook "wrote a charming story of young love and enchantment that lies beyond the horizon”. At the very start of Haideh and Nejad careers as young dancers the characters in The Caravan were three girls, Haideh, Nesta and Wilma, and three boys, Nejad, Ali and Hossein - who called themselves the “three musketeers”!. With guidance from Mrs Cook, the dancers improvised the steps and movements which combined improvisation, modern ballet and folk dance until they reached their desired goal of creating a 40 minute long dance which embodied feelings of young love and enchantment. In keeping with the theme of the dance, the colours of the dancer’s costumes resembled the colours of the Iranian dessert at sunrise, rose, violet like the mountains and flowers of the oasis. The girl’s dresses were also based on folk and national Iranian dresses but made of two layers of light fabric, satin and “flimsy”, to appear more ethereal and otherworldly. The girls wore a long thin scarf/chador on their heads. These costumes were made by Ms Esmat Sedegh, a graduate of the academy of Fine Arts in Ankara. The Caravan was first danced in 1946 in a Persian garden in the compound of the American Embassy in Tehran and the stage was surrounded with flower beds and trees, which looked like an open air theater. Haideh described the event as an “enchanted evening and left the audience spellbound”.
The music for this dance was composed “by an officer, Nazari, and Mahdi Forough sang the verse at the end”. When in Athens, 1948, the conductor left the group so Nejad then spent time whistling the tune to some Greek musicians so they could write it down to be transcribed, arranged by an orchestra and rehearsed with dancers. It took some getting used to but the show still went on!
The Caravan continued to be the ballet company’s “ pièce de résistance“ even when planning the National Iranian Ballet Company’s first command performance for Malek Feisal II, mid 1950s Haideh said that her and Nejad thought the best item we could stage for the occasion, would be. The Caravan, as they had performed it so many times before and all the costumes were ready as Nilla left them with the costumes to use when needed. For this performance, The Caravan was danced by Hossien, Ali and new member Leon for the male parts and Haideh and two new girls, Rosa and Farihan for the female roles.
کاروان که بهعنوان مهمترین باله هایده خوانده شده، توسط خانم کوک با داستانی جذاب از عشق و افسون جوانی طراحی شد. وی برای ساخت کاروان از شعری از سعدی (یکی از شاعران مشهور و محبوب ایران) الهام گرفت
شخصیتهای باله کاوران عبارت بودند از سه دختر جوان (هایده، نستا و ویلما) و سه پسر (نژاد، علی و حسین) که خود را سه تفنگدار مینامیدند
با راهنمایی خانم کوک، رقصندگان حرکاتی را که ترکیبی از بداهه نوازی، باله مدرن و رقص محلی بود را مرتب اجرا کردند تا جایی که به هدف مورد نظر خود یعنی یک رقص 40 دقیقهای که مظهر عشق و افسون جوانی بود، رسیدند
همگام با تم رقص، رنگ لباس رقصندهها شبیه رنگهای صحرای ایران در طلوع آفتاب، گل سرخ و رنگ بنفش کوهها و گلهای آبادیهای وسط کویر بود. لباس دخترها نیز بر اساس لباسهای محلی و ملی ایرانی بود که از دو لایه پارچه سبک ساتن لخت در دوخت آنها استفاده شده بود تا لباسها آسمانی و ماورای این دنیا به نظر برسند. دخترها روسری نازک بلندی روی سر خود داشتند. این لباسها توسط خانم عصمت صدق فارغ التحصیل آکادمی هنرهای زیبا در آنکارا طراحی شده بود
کاروان اولین بار در سال هزارو نهصد و چهل و شش در باغی ایرانی در محوطه سفارت آمریکا در تهران اجرا شد. صحنهی اجرا با گل و درختانی محاصره شده بود و چیزی که شبیه تئاتر در فضای باز را به نمایش گذاشته بود. هایده این مراسم را "شب مسحورکنندهای توصیف کرد که تماشاگران را طلسم کرد
موسیقی رقص کاروان توسط افسری به نام نظری رهبری شد. مهدی فروغ هم بیت پایانی را خواند. در حین تور آتن، رهبر ارکستر گروه را ترک کرد، نژاد مدتی را صرف کرد و با سوت آهنگ را برای برخی از نوازندگان یونانی نواخت تا آنها بتوانند آهنگ را یادداشت کرده و بعدا توسط ارکستر تنظیم کنند تا رقصندگان بتوانند با آن تمرین کنند.
کاروان مهمترین قطعه گروه باله بود، حتی در زمان برنامهریزی اولین اجرای شرکت ملی باله ایران برای ملک فیصل دوم، در اواسط دهه پنجاه میلادی، هایده و نژاد، اجرای کاروان را برای این رویداد مناسب دیدند. در این اجرا، کاروان توسط حسین، علی و عضو جدید، لیون و همچنین هایده و دو دختر جدید، رزا و فریحان برای نقشهای زنانه اجرا شد
کاروان کە بە گرنگترین باله ی هایدی ناودەبرێت، لەلایەن خاتوو کوک بە چیرۆکێکی سەرنجڕاکێش پرخۆشەویستی داریژاوە، و بو دروست کەردەنی کاروان ئیلهامێ لە شیعرێکی سەعدی (یەکێک لە شاعیرە بەناوبانگ و خوشەویستی ئێران) وەرگرتووە.
لە سەرەتای بالەی کاروان بە سەرپەریشتی هایدە و نەژاد، کارەکتەرە کان بریتی بوون لە سێ کچی لاو (هایده،نێستا و ڤیلما) و سێ کوڕ (نژاد، عەلی و حوسێن )کە ناوی خۆیان بە سێ تفنک چی دەبرد.
بە ڕێنمایی خاتوو کوک، سەماکارەکان جوڵەکانیان کە پیک هاتە بوو لە تیکەل کەردەنی بالەی مۆدێرن و سەما فۆلکلۆریەکان بە تەمرین کەردن وە دریژە پی دانیان گەیشتنە ئەو ئامانج کە دەیانویست وە لە ئاکام دا بە سەمایەکی ٤٠ خولەکی کە کۆی خۆشەویستی جوانی بوو گەیشتە ن
بە هاوئاهەنگی لەگەڵ تەمی سە ما ڕەنگی جلوبەرگی سەماکاران وەک ڕەنگەکانی بیابانە کانی ئێران لە کاتی خۆرهەڵاتن، گوڵی سوور و ڕەنگی وەنەوشەیی شاخە کان و گوڵەکانی گوندە کانی ناوەڕاست بیابان بوو.
جلوبەرگی کچان لەسەر بنەمای جلوبەرگی ناوخۆیی و نەتەوەیی ئێرانی دروستکرابوو، کە بە دوو چین قوماشی ساتنێکی سووک درووێنرابوو
تا جلەکان بە ئاسمانی و ئەودیوی ئەم دونیایە دەربکەون. کچەکان سەرپۆشیکێ درێژ و ناسک لەسەر سەریان بوو. ئەم جلانە لەلایەن خاتوو عیسمەت سدقەوە دەرچووی ئەکادیمیای هونەرە جوانەکان لە ئەنقەرە دریزاین کەرابوو.
کاروانە بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩٤٦ لە باخچەیەکی ئێرانی لە گۆڕەپانی باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە تاران نمایشکرا. دیمەنێ نمایشیکە بە گوڵ و دار دەورە درابوو.
هایده ئەم ڕووداوە بە "شەوێکی سیحراوی" وەسف دەکات کە سیحری بەسەر بینەراندا کرد.
Three young girls lay asleep in the desert only to be awakened by the bells of a passing caravan. Awoken with enamoured curiosity, the three girls wish to join the caravan. However, their fiances prevent them from leaving so the girls continue to engage them in a folk dance. Later, the girls gather their things and leave, claiming to their fiances that they are just going out to buy thread for their clothes. Little did their fiances know that the girls cast a sleeping spell on them while they slipped away. The eldest of the three girls was not reluctant to leave her fiance but the other two convinced her to leave.
The 3 girls, under the spell of the bells, leave to join the mystical caravan and all its mystical promises.
The boys awaken from their sleeping spell to see their loved ones leaving in the distance amongst the violet horizon of the desert.
سه دختر جوان که در بیابان خوابیده بودند با صدای زنگ کاروانی که از آنجا میگذشت بیدار میشوند. دختران کنجکاو و شیفته، محو کاروان میشوند و میخواهند به کاروان بپیوندند. نامزدهای این دختران اما مانع از همراهی دختران با کاروان میشوند و حواسشان را با رقصی محلی پرت میکنند. بعداً دخترها وسایلشان را جمع میکنند و میروند. بهانهای که برای رفتن می آورند این است که برای خریدن نخ برای لباسهایشان بیرون میروند. نامزدهایشان نمیدانستند که دخترها آنها را با طلسمی خواب کردهاند تا به راحتی از آنجا دور شوند. بزرگترین دختر مایل به ترک نامزدش نبوده، اما دو دختر دیگر او را متقاعد میکنند که همراه آنها برود. دخترها که با صدای زنگولهها طلسم شدهاند راهی میشوند تا به کاروان و حس و حال عرفانی آن بپیوندند. پسرها از طلسم بیدار میشوند و میبینند که عزیزانشان آنها را ترک میکنند و در دوردست در افق بنفش صحرا محو میشوند
سێ کچی گەنج کە لە بیابان خەوتبوون بە دەنگی زەنگەکانی کاروانێک کە بەلایندا تێدەپەڕێت، لە خەو هەڵدەستن. کچانی کنجکاو، بە کاروانەکە سەرسام دەبن و دەیانەوێت بەشداری کاروانەکە بکەن.
دەزگیرانی ئەم کچانە ڕێگری لە کچەکان دەکەن کە بە چنە ناو کاروانەکە و بە سەمایەکی ناوخۆیی سەرقاڵیان دەکەن و فڕێیوان دەدەن، دواتر کچەکان شتەکانیان کۆدەکەنەوە و دەڕۆن. بیانووی ڕۆشتنیان ئەویە کە دەچنە دەرەوە بۆ کڕینی دوورمان بۆ
جلەکانیان. دەزگیرانەکانیان نەیاندەزانی کە کچەکان ئەوانیان بە جادوویەک خەوان دەوو تا بە ئاسانی لەوێ دوور بەکەونەوە .
کچە کەگەورەکە نەیویستووە دەزگیرانەکەی بەجێبهێڵێت، بەڵام دوو کچەکەی تر قەناعەتی پێدەکەن لەگەڵیان بڕوات. کچە کان کە بە دەنگی زەنگەکانی کاروانەکە سیحراوی بوون ڕێگەی خۆیان دەگرنە بەر بۆ ئەوەی بچنە ناو کاروانەکە و چێژلە هەستە عیرفانییەکەی وەربەگەرن.
کوڕەکان لە خەو هەڵدەستن و دەبینن ئازیزانیان جێیان دەهێڵن و لە دوورەوە لە ئاسۆی وەنەوشەیی بیاباندا ون دەبن